เงินตึงตัว (Tight Money) หมายถึง

เงินตึงตัว (Tight Money) หมายถึง ภาวะที่ปริมาณเงินหมุนเวียนในตลาดมีน้อยมาก ในขณะที่ความต้องการที่จะกู้ยืมเงินสูง ในสถานการณ์เช่นนี้อัตราดอกเบี้ยจะถูกปรับตัวสูงขึ้น แต่ในทางกลับกันการขยายตัวของการลงทุนและการผลิตกลับต่ำลง เป็นสภาพที่เงินหายาก แต่ภาวะเงินตึงในระบบธนาคารพาณิชย์นั้น นับว่าเป็นปัญหาที่ร้ายแรงที่เกิดขึ้นในปี 2522 ซึ่งแท้จริงแล้วมีการเริ่มสาอเค้ามาตั้งแต่ปี 2521 จะเห็นได้จากอัตราส่วนระหว่างเงินให้กู้ยืม กับเงินฝากธนาคารพาณิชย์ในปี 2521 อยู่ในเกณฑ์ที่สูงสุดในรอบประวัติศาสตร์การเงินไทย กระทั่งก่อให้เกิดปัญหาภาวะเงินตึงที่ร้ายแรงในปี 2522

สาเหตุที่ทำให้เงินตึงตัว สามารถแบ่งได้เป็น 2 ด้านใหญ่ๆ ได้แก่

1.อุปทาน

• การลดลงของการออม (Saving Ration) อัตราส่วนระหว่างการออมผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศมีแนวโน้มลดลง ทำให้ปริมาณเงินออมเข้าสู่ตลาดการเงินทั้งในและนอกระบบเพิ่มขึ้นในอัตราลดลงก่อให้เกิดการเพิ่มขึ้นของปริมาณเงินฝากในธนาคารพาณิชย์ในอัตราที่ลดลง

• การเพิ่มขึ้นของปริมาณเงินฝากในธนาคารพาณิชย์ในอัตราที่ลดลง หมายถึง เงินออมของประชาชนส่วนที่เคลื่อนสู่ตลาดการเงินมีน้อยกว่าปกติ ซึ่งจะทำให้เกิดผลกระทบต่อปริมาณเงินฝากของในธนาคารพาณิชย์

• การเพิ่มขึ้นของการออมที่ถูกบังคับ ได้แก่ ภาษีอากร : จ่ายภาษีมากขึ้นทำให้คนมีการออมที่ลดน้อยลง

• การลักลอบนำเงินออมออกนอกประเทศ ส่วนใหญ๋จะเป็นการนำเงินไทยไปแลกเป็นเงินต่างประเทศเพื่อการเก็งกำไรในส่วนต่าง

• การเปลี่ยนอัตราดอกเบี้ยในต่างประเทศ ถ้าในต่างประเทศอัตราดอกเบี้ยสูงกว่าในประเทศ ก็จะทำให้เงินลงทุนไหลออก เพื่อหาประโยชน์จากส่วนต่าง

• วิกฤตการณ์เศรษฐกิจ เช่น กรณีการล้มสลายของราชาเงินทุน ทำให้ประชาชนขาดความเชื่อมั่นสถาบันการเงิน จึงโยกย้ายเงินออกจากตลาดในระบบไปสู่นอกระบบ หรือหันไปซื้อสินทรัพย์ถาวรกันมากขึ้น

2. อุปสงค์

• ภาวะเงินเฟ้อและการขยายตัวทางเศรษฐกิจ ทำให้รายจ่ายในการอุปโภคบริโภคของประชาชนเพิ่มขึ้น

• ภาวะการกักตุนสินค้าเพื่อการเก็งกำไร โดยปกติในภาะเงินเฟ้ออยู่ในระดับใกล้เคียงกับอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ ย่อมเป็นแรงจูงใจให้พ่อค้าและนายทุนกักตุนสินค้าเพื่อเก็งกำไร ซึ่งเป็นผลให้อุปสงค์ในการใช้เงินได้มากขึ้น

• การเปลี่ยนแปลงอัตราดอกเบี้ยในต่างประเทศ ไม่เพียงแต่จะทำให้ปริมาณเงินที่เกิดการหมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจมีน้อยกว่าที่ควรเท่านั้น แต่ยังส่งผลให้อุปสงค์ในการใช้เงินในประเทศเพิ่มขึ้นมากกว่าควรอีกด้วย เพราะธุรกิจอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ที่เคยอาศัยเงินกู้จากต่างประเทศในขณะที่อัตราดอกเบี้ยในตลาดการเงินในต่างประเทศต่ำกว่าภายในประเทศก็จะหันมากู้เงินจากสถาบันการเงินในประเทศ ทำให้เกิดปริมาณเงินที่หมุนเวียนในประเทศได้ลดน้อยลง